Tŷ Hyll
 | |
| Math | tŷ, tŷ unnos  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Capel Curig |
| Sir | Capel Curig |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 132.2 metr |
| Cyfesurynnau | 53.1005°N 3.8583°W |
 | |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II |
| Manylion | |
Bwthyn hynafol yn Eryri yw'r Tŷ Hyll, sy'n gorwedd ar bwys y ffordd A5 tua hanner ffordd rhwng Capel Curig a Betws-y-coed ar gwr Coedwig Gwydir. Cyfeirnod AO: SH 756 576. Mae'n bencadlys Cymdeithas Eryri. Mae ar agor i'r cyhoedd ac yn denu nifer o ymwelwyr.
Mae'r "Tŷ Hyll" yn enghraifft brin o dŷ unnos yng Nghymru. Ni wyddom lawer am ei hanes cynnar, ond yn ôl traddodiad cafodd ei adeiladu gan ddau frawd ar herw yn y 15g. Yn ôl yr hen arfer, pe bai rhywun yn medru codi pedwar wal rhwng machlud yr haul a'r wawr a chael mŵg yn dod allan o'r simnai erbyn y bore roedd ganddo hawl i'r adeilad a'r tir o'i gwmpas, a gafwyd trwy daflu bwyall i'r pedwar ban a hawlio'r tir rhwng y pedwar pwynt hynny.[1]
Fodd bynnag, ymddengys bod rhannau o'r tŷ presennol yn dyddio o ddechrau'r 19g ac iddo gael ei drwsio'n sylweddol gan lafurwyr a weithiai ar y ffordd A5 newydd. Roedd dyn yn byw yn y tŷ hyd y 1960au ond aeth yn adfail ar ôl hynny. Cafodd ei brynu gan Gymdeithas Eryri yn 1988 a'i atgyweirio'n ofalus gan wirfoddolwyr.[2]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "BBC Wales". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-05-04. Cyrchwyd 2010-03-17.
- ↑ "Y Tŷ Hyll". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2010-01-27. Cyrchwyd 2010-03-17.
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- Y Tŷ Hyll Archifwyd 2010-01-27 yn y Peiriant Wayback. ar wefan Cymdeithas Eryri
- Cymdeithas Eryri